Algemene informatie energie

De gemeenten in Parkstad hebben de ambitie om energieneutraal te worden. Hoe we dat willen doen is vastgelegd in het beleidskader PALET. Hierin is de ambitie opgenomen om in 2040 energieneutraal te zijn.

Ook is er inmiddels een regionale energiestrategie, ook wel RES genoemd. Hierin hebben we onderzocht op welke plekken we grootschalig elektriciteit kunnen gaan opwekken. Bij dit onderzoek is alleen gekeken naar locaties die genoeg ruimte hebben.  Op basis hiervan hebben we een doelstelling bepaald hoeveel duurzame elektriciteit we in Brunssum willen gaan opwekken. Dit willen we gaan doen met windenergie en zonne-energie. 
Op dit moment is het Terca terrein de eerste locatie waarin we concrete stappen zetten om een grote zonneweide te realiseren. Alvorens dit project er daadwerkelijk komt, moeten we nog andere stappen zetten. Meer informatie over dit project vindt u hier.

Zonne-energie

Zonne-energie is een belangrijke vorm van duurzame energie. De afgelopen jaren zijn er dan ook steeds meer zonnepanelen op daken van bewoners geïnstalleerd. In 2020 heeft 21% van de woningen in Brunssum zonnepalen op dak. 
 

Wilt u ook zonnepanelen maar weet u niet goed waar nu op te letten. Het begint met te kijken of uw dak ook geschikt is.  Hiervoor heeft de gemeente Brunssum een Zonnekaart. Als u hierin uw adres invult, wordt voor uw dak bekeken of het kansrijk is en zelfs hoeveel zonne-energie u zou kunnen opwekken. 
Milieu Centraal heeft voor een overzicht gemaakt met allerlei informatie over zonnepanelen. Ook hebben zij voor u een checklist die u kan helpen als u besluit om zonnepanelen aan te schaffen. Deze informatie kunt u vinden via deze link. Ook de WoonWijzerWinkel kan u hierbij helpen. 
Als u vooral meer wilt weten over de techniek en de keuzes die u hierin kunt maken lees dan Hoe werken zonnepanelen?
Hoeveel panelen u nodig heeft, is afhankelijk van de grootte van de zonnepanelen maar ook van het vermogen. Zo kan er veel verschil zitten in de hoeveelheid elektriciteit die een zonnepaneel kan opwekken. Vergelijk dus niet alleen de totale kosten maar kijk ook goed naar wat het kost ten opzichte van wat er wordt opgewekt, de kosten per kWh. 

Bij het bepalen hoeveel panelen u nodig heeft, denk dan niet alleen aan de hoeveelheid elektriciteit die u nu gebruikt. In de toekomst zult u zeer waarschijnlijk meer gaan gebruiken omdat er steeds meer met elektriciteit wordt gedaan. Dit betekent niet dat u nu al heel veel zonnepanelen moet kopen. Wel kunt u deze zo op het dak plaatsen zodat er in de toekomst nog ruimte is om erbij te plaatsen. 

Vergunning nodig?

In de meeste gevallen hoeft u geen vergunning aan te vragen voor het plaatsen van zonnepanelen. Meer informatie over het vergunningvrij installeren van zonnepanelen vindt u op de website van de rijksoverheid. Als u in een monument woont heeft u wel een vergunning nodig. U moet ook een vergunning aanvragen als u in zogeheten beschermd stads- of dorpsgezicht woont (het donkergrijze gebied op de kaart (pdf, 2 MB)) en de zonnepanelen gericht zijn naar openbaar gebied. De benodigde omgevingsvergunning is dan overigens gratis en we helpen u er graag bij.

Windenergie

Bij de energietransitie, is windenergie een belangrijke factor. Windenergie heeft een groot voordeel ten opzichte van zonne- energie, namelijk dat er veel minder ruimte voor nodig is. Een windturbine van 3 MW produceert ongeveer evenveel stroom als 6 – 8 hectare zonnepanelen. Uiteraard speelt hierbij ook de afweging een rol dat windturbines veel zichtbaarder zijn in het landschap.  
De mogelijke gebieden voor windenergie in Brunssum liggen -op basis van de PALET-studie- op de Oostflank. Hier ligt echter ook een veiligheidszone rondom de AWACS-vliegbasis in Geilenkirchen. Een van de zaken die op dit moment onderzocht wordt is of dat veilig naast elkaar kan bestaan. Brunssum trekt daarin samen op met andere gemeenten.

Uiteraard wordt ook gekeken of windturbines aansluiten op de overige wensen voor de ontwikkeling van het Oostflankgebied. 
Op het moment dat uit het verkennend onderzoek blijkt dat er windenergie technisch mogelijk is en financieel haalbaar is, zal ook bepaald worden hoe de inwoners van Brunssum in het vervolgproces betrokken kunnen worden.

Isoleren en besparen

De meest duurzame energie is de energie die we niet nodig hebben. Besparen en isoleren is daarom altijd een goed idee. 
Ga je isoleren, vergeet dan niet te ventileren. Dit voor een gezond binnenklimaat. Meer informatie over een gezond klimaat in huis vind je hier.

Er zijn voor het isoleren van je huis allerlei mogelijkheden. Denk aan vloer, dak of muurisolatie en alle keuzes die daar weer bij horen. Allemaal hebben deze verschillen voor en nadelen zoals kosten, overlast van werkzaamheden en de terugverdientijd. Als u weet wanneer uw huis is gebouwd, bekijk dat eens het overzicht voor maatregelen per bouwjaar. Daarmee krijgt u al een eerste indruk hoe u met isoleren uw huis voorbereid op aardgasvrij wonen. 

Uitgebreide informatie over isoleren en besparen vindt u bij Milieu Centraal. Ook vindt u hier en isolatie-zelfscan om te kijken waar de isolatie verbeterd kan worden maar ook handige stappenplannen om zelf maatregelen uit te voeren. 
Naast het energiezuinig maken van je huis, zijn energiezuinige apparaten ook een slim idee. Check daarom altijd het energielabel van het apparaat, kijk hier voor meer informatie.

Hieronder ziet u de energiebespaarschijf uit het landelijk verduurzamingsprogramma. Deze stappen laten zien hoe je energiebesparing aanpakt en helpt dus ook voor uw energierekening.
 

Duurzaam verwarmen en koelen

Duurzame warmte, wonen zonder aardgas

Bij verbranding van aardgas komt CO₂ vrij en dat zorgt voor klimaatverandering. In Parijs hebben 195 landen in 2015 een klimaatakkoord gesloten.
Ook Nederland wil zich aan de afspraken uit het Klimaatakkoord houden.  Als we in 2050 in Nederland een duurzame energievoorziening willen hebben, dan moeten we (ook in Brunssum) aan de slag.  

Er is geen eenduidig antwoord om te bepalen wat de beste oplossing is voor uw huis. Soms is en namelijk een combinatie van maatregelen nodig. Om u hierbij zo goed mogelijk te helpen, heeft de WoonWijzerWinkel al een overzicht voor u gemaakt. Als u weet wanneer uw huis is gebouwd, hebben zij al deze verschillende stappen al voor u uitgewerkt het overzicht voor maatregelen per bouwjaar. Als u vervolgens echt stappen wilt gaan zetten, kan de WoonWijzerWinkel u daarbij helpen. Milieu Centraal heeft uitgebreide informatie en tips beschikbaar over duurzaam verwarmen en koelen.

Er zijn 8 vragen die vaak gesteld worden over aardgasvrij wonen

1. Stoppen met aardgas, wie gaat dat betalen?
2. Is het slim om je CV-ketel te vervangen, nu we gaan stoppen met aardgas?
3. Waarom zou je voor groene stroom kiezen?
4. Waar moet ik op letten als ik wil overstappen van aardgas naar inductie?
5. Wat zijn de beste tips om energie te besparen?
6. Is NL te klein om bij te dragen aan de oplossing van het klimaatprobleem?
7. Moet je vloerverwarming altijd aan laten staan?
8. Hoe verwarm ik mijn huis zonder cv-ketel?

Antwoord op deze vragen vind je in deze video’s uitgelegd.

Rol van de gemeente
De rol van de gemeente is om het de bewoners zo makkelijk mogelijk te maken en zorg te dragen dat de overstap van aardgas op een goed alternatief voor iedereen behapbaar en betaalbaar is. 
De gemeente gaat een ontzettend belangrijke rol spelen in deze warmtetransitie. Samen met de netbeheerder en andere partijen bepaalt de gemeente wanneer iedere wijk van het afgaat, dit wordt vastgelegd in de Transitievisie Warmte.  

Momenteel wordt er gewerkt aan de Transitievisie Warmte 2.0. Daarvoor doen we een verdiepend onderzoek naar de panden in Brunssum en welk alternatief het best betaalbaar is. Ook gaan we bepalen waar we gaan starten. 
Ook doen we dit samen met veel andere partijen maar zeker ook met onze inwoners. Kijk hier wie er allemaal meedoet met het aardgasvrij maken. 

In de jaren ‘60 was er één oplossing en die was geschikt voor ieder huis: aardgas. Maar als we nu gaan stoppen met aardgas, is de oplossing per wijk verschillend. Het hangt af van hoe oud de huizen zijn, of er een warmtebron in de buurt is, hoeveel buizen er al in de grond liggen, of het op drinkwaterwingebied zit enzovoort, enzovoort. Het is een flinke puzzel om voor elke wijk de beste warmteoplossing te vinden. Om dit te bepalen kijken naar verschillende aspecten zoals de maatschappelijke kosten (de kosten die we samen betalen aan bijv. het elektriciteitsnetwerk) en de kosten voor de eigenaar/ gebruiker van woning.  

Op basis van deze onderzoeken kunnen we bepalen in welke gebieden we het beste aan de slag kunnen gaan en welke het beste alternatief is voor aardgasvrij wonen. Hieronder leggen we de drie verschillende alternatieven voor u uit.
Rol van de bewoners
Als uw buurt aan de beurt is, gaat de gemeente samen met de bewoners een aantal stappen doorlopen. Het alternatief dat is vastgelegd in de Transitievisie Warmte, wordt verder onderzocht. Misschien is het namelijk niet voor iedereen de beste oplossing of is een alternatief toch beter. Ook wordt bekeken welke maatregelen er allemaal nodig zijn in en om het huis. Pas als dit allemaal met bewoners voor de buurt is uitgewerkt, wordt dit vastgelegd in het wijkuitvoeringsplan. Hierin staat dan wat het alternatief wordt voor aardgas, hoe de woningen hiervoor geschikt gemaakt worden en hoe dit betaald zal gaan worden. De gemeenteraad zal hierover dan een besluit nemen. Pas op dat moment, is er een definitieve keuze gemaakt voor een alternatief voor aardgas in uw buurt.

Alternatieven voor aardgas
Er zijn 3 verschillende alternatieven beschikbaar. Binnen deze 3 opties zijn er nog enkele verschillen. Hieronder leggen we deze voor je uit. Meer weten, we hebben alle betrouwbare informatie ook voor je op een rijtje gezet. 
Er zijn 2 grote keuzes te maken voor een alternatief. 
1.    Een eigen oplossing voor elk huis, zoals de elektrische oplossingen en duurzaam gas.
2.    Een gezamenlijke oplossing waar de hele buurt en mogelijk zelfs ook andere buurten op aangesloten worden, warmtenetten.
Op de website van Milieu Centraal over aardgasvrij wonen vindt u ook een stappenplan voor aardasvrij wonen. De WoonWijzerWinkel heeft een overzicht per bouwperiode gemaakt waarin u meer informatie krijgt over de stappen die mogelijk passen bij uw woning.

Elektrische oplossingen
U kunt uw huis ook met elektrische apparaten verwarmen. U gebruikt dan bijna in alle gevallen een warmtepomp. Die verwarmt uw huis als een soort ‘omgekeerde koelkast’. In huis heeft u dan meestal vloerverwarming en/of wandverwarming. Hoe zo’n elektrische oplossing werkt, leggen we uit in deze video  
Ook een warmtepomp kan een heel blok van huizen of een appartementencomplex verwarmen. Deze oplossing kan dus per woning maar ook voor groepen van woningen. Soms is het voordeliger om dit met een aantal buren aan te leggen. Ook kan met deze oplossing uw woning in de zomer worden gekoeld.
De hybride warmtepomp valt hier ook onder maar deze maakt ook nog gebruik van aardgas. Is uw woning nog niet heel goed geïsoleerd dan kan dit al een goede tussenoplossing zijn. Let wel, als u woont in een startbuurt, een buurt waar de gemeente voor 2030 wilt starten, dan is deze investering misschien niet verstandig.  Ook als uw CV-ketel nog redelijk jong is, kan deze er mogelijk bijgeplaatst worden. Meer informatie over de hybride warmtepomp en wanneer dit een goed idee is vindt u hier. 
Wilt u de isolatie van uw woning op de proef stellen? Of wilt u weten of uw huis al geschikt is voor een warmtepomp? Doe komende winter dan mee met de Verwarmingstest. Tijdens deze test verlaagt u in een koude periode twee weken lang de temperatuur van je cv-ketel naar 50 graden. Doorstaat uw woning deze test? Meer informatie over de test vindt u hier.
Naast de verwarmingstest, kunt u een warmtepomp check doen. Met deze checklist komt u er achter of uw woning geschikt is voor een warmtepomp, de kosten en besparing. 

Warmtenetten
Een warmtenet is een netwerk van leidingen onder de grond, waardoor warm water stroomt. Dat warme water, afkomstig van een warmtebron in de buurt, kan worden gebruikt om huizen te verwarmen. In huis heb je dan vloer- en/of wandverwarming of radiatoren. Hoe het precies werkt, leggen we uit in deze video 
  
De verschillen bij warmtenetten hebben vooral te maken met de temperatuur van het water dat door deze leidingen stroomt:
•    Er zijn warmtenetten die een lage temperatuur hebben. Deze gebruiken bijvoorbeeld een duurzame bron zoals de bodem. Een warmtenet kan daarom afhankelijk van de bron mogelijk ook je huis koelen in de zomer.
•    Warmte netten met een hogere temperatuur, vergelijkbaar met de CV-ketel komen vaak uit restwarmte van bijvoorbeeld de industrie. Dit warmtenet levert alleen warm water. 

Maar wanneer is dit nu interessant. Als in uw buurt relatief veel woningen of andere functies zijn, dan is het aanleggen van een warmtenet goedkoper dan het verzwaren van het elektriciteitsnetwerk. Deze oplossing heeft dan ook de voorkeur in die buurten. Dit komt omdat er voldoende woningen aangesloten moeten worden om uit de kosten te komen. Ook zal moeten worden onderzocht of er ook plek is onder de straat om een warmtenet aan te leggen. 
U heeft ook vast wel al eens gehoord van stadsverwarming. Ook dit is een warmtenet. Vaak maakt stadsverwarming gebruik van aardgas. Duurzame warmtenetten maken geen gebruik van aardgas. Meer informatie over aardgasvrije warmte netten vindt u bij Milieu Centraal.
De Rijksoverheid is ook bezig met nieuwe wetgeving voor warmtenetten. Nu is de prijs voor warmte nog gekoppeld aan de gasprijs. Dit gaat dus veranderen. Door de nieuwe regels is de verwachting dat dit financieel ook een interessante optie wordt voor de buurten die hier het meest geschikt voor zijn. 
Duurzaam gas
Biogas is een voorbeeld van een duurzaam gas. Dit biogas wordt geproduceerd door de vergisting van mest of andere afvalproducten. In een woning werkt biogas exact hetzelfde als aardgas voor verwarmen en koken, maar de herkomst van biogas is duurzaam. Het is onzeker of we uiteindelijk genoeg biogas hebben en of dit ook betaalbaar is. Hoe biogas wordt gemaakt wordt in deze video uitgelegd. Ook waterstof is een duurzaam gas. Duurzame waterstof wordt gemaakt uit elektriciteit. Omdat bijv. de industrie en transport hier meer behoefte aan hebben is er nu en op de lange termijn niet voldoende om alle huizen mee te verwarmen. De verwachting is daarom dat deze oplossing alleen beschikbaar komt waar geen andere oplossing mogelijk is. 
  

Duurzaam koelen
Doordat de zomers steeds warmer worden hebben we naast behoefte aan verwarming, ook behoefte aan koeling. Om uw huis aangenaam te houden in de zomer zijn er een aantal slimme tips waarmee ook nog eens bespaard op de energierekening.
-    Zorg dat de zon niet naar binnen schijnt, doe bijvoorbeeld de rolluiken omlaag of sluit de gordijnen
-     Als uw huis goed geïsoleerd is, houdt dat de koude buiten in de winter maar helpt het ook warmte buiten te houden. Vaak komt uiteindelijk de warmte toch naar binnen. Vaak kan een ventilator al bijdragen aan de benodigde verkoeling. Deze gebruikt ook veel minder elektriciteit dan bijvoorbeeld een airco.
-    Overweegt u een airco? Als uw woning geschikt is voor een warmtepomp, heeft u geen airco nodig. Check dit daarom altijd eerst met de warmtepomp check. Dit scheelt kosten in de aanschaf maar ook het onderhoud en energieverbruik. 
-    Heeft u een plat dak? Mogelijk is uw dak dan ook geschikt voor een groen dak. Een groen dak wordt namelijk veel minder heet en daarom blijft het in en om het huis koeler. Wilt u geen groen dak, dan is misschien een wit dak een mogelijkheid. Ook kunt u ervoor kiezen om er juist zonnepanelen op te plaatsen. Door de schaduw van de zonnepanelen, warmt het dak ook minder op.
-    Als u al stappen zetten naar aardgasvrij wonen is het goed om te onderzoeken wat het alternatief voor uw wijk wordt. Krijgt u een eigen oplossing, dan kunt u met een warmtepomp ook uw huis koel krijgen. U heeft dan geen aparte airco meer nodig.
Ook zijn er warmtenetten die naast warmte ook koeling kunnen leveren. 

Meer tips en informatie over duurzaam koelen, vind je bij Milieu Centraal. Ook hebben we extra informatie over klimaatbestendig wonen, dit helpt ook om je huis koel te houden.