Programmabegroting 2024: grondige verbouwing van Brunssum ondanks naderend ‘ravijnjaar’

De gemeente Brunssum presenteert voor 2024 en 2025 een sluitende begroting. Voor het meerjarenperspectief, met name voor 2026, voorziet de gemeente een tekort van ruim 1,1 miljoen euro. Dat is het gevolg van onvoldoende financiering vanuit het Rijk. Toch gaat het gemeentebestuur de komende jaren verder met een broodnodige ‘verbouwing’ van Brunssum.

De gemeentelijke financiën staan al jaren onder druk. Dat heeft deels te maken met een forse groei, zowel in volume als in prijs, van bestaande taken, zoals de jeugdzorg. Tegelijk hebben de gemeenten vanuit het Rijk extra taken gekregen. De financieringssystematiek van het rijk (zowel de omvang als de verdeling van de rijksmiddelen) is hier niet op aangepast. 

Er komt wel een nieuwe financieringssystematiek voor gemeenten, maar pas in 2027. Dat betekent dat 2026 bij (vrijwel) alle gemeenten in Nederland, en ook in Brunssum, een fors tekort laat zien. 2026 wordt om die reden een ‘ravijnjaar’ genoemd. Dat leidt tot een niet-sluitende meerjarenbegroting vanaf 2026.

Sociaal Domein

Ondanks verslechterende financiële perspectieven staan de ambities van het gemeentebestuur in de komende jaren in het teken van een grondige verbouwing van de gemeente Brunssum.

Zo vindt er een herijking plaats van het sociaal domein. Doel hiervan is dat, door innovatie en vernieuwing, ook op de langere termijn passende én betaalbare zorg en ondersteuning behouden blijft voor kwetsbare inwoners. Brunssum blijft ook volop investeren in talentontwikkeling, kansengelijkheid en gezondheid van de jongste inwoners. In de komende jaren staat de jeugdzorg in het teken van een transformatie van curatief naar preventief. De hulp bij armoede en schulden wordt nog laagdrempeliger ingericht, zodat hulpregelingen voor meer mensen bereikbaar worden. De ‘huiskamer’-functie van de bibliotheek wordt versterkt, zodat het een plek wordt waar iedereen terecht kan voor hulp.

Bouw en infrastructuur

Brunssum staat en gaat in de steigers. Op tal van locaties zijn en gaan bouwplannen in uitvoering – Entree Dorpstraat, Raadhuisstraat, Lindeplein, Kloosterstraat, voormalige GTD-locatie, Kop van Treebeek, voormalige Lidl-locatie, et cetera. Tot de grotere infrastructurele projecten voor de komende jaren behoren een nieuwe inrichting van het Bodemplein, de N276 en de Rumpenerstraat. Op de Wilhelminastraat komt een OV-Overstapstation. Het Vijverpark en het Schutterspark krijgen een fraaie kwaliteitsimpuls.

Verduurzaming

De gemeente ziet de energietransitie als een kans om wijken te verbeteren en te verduurzamen. Specifieke projecten zijn het isoleren van woningen in Schuttersveld en de proeftuin voor energiezuinig en aardgasvrij wonen in De Lemmender. Buurten en wijken worden vergroend om de gevolgen van klimaatverandering te dempen.

Kwaliteit van leven en wonen wordt ook bepaald door het niveau van lokale cultuur. De gemeente tilt dit niveau in de komende jaren naar een hoger plan door geld uit te trekken voor het creëren van een museale functie in het Schutterspark (Pompgebouw). Andere projecten met een sterke culturele inslag zijn de restauratie van de historisch belangrijke badhokjes, het realiseren van een carnavalsloods, en een verdere verdieping en verbreding van de programmering van het Openluchttheater.

Brunssum is van ons allemaal. Dat betekent dat de gemeente bewoners nadrukkelijk uitnodigt om zelf mede-verantwoordelijkheid te nemen voor de eigen woon- en leefomgeving. Daartoe ondersteunt en faciliteert de gemeente bewonersinitiatieven, kiest voor een verdere doorontwikkeling van het wijkgericht werken, én versterkt de bestaande platformen voor vrijwilligerswerk.

Toelichting

In een toelichting op de begroting zegt wethouder Jaimy van Dijk (Financiën) dat de rol van de lokale overheid een bijzondere is, “juist in deze onzekere tijden, die zich kenmerken door crises op diverse maatschappelijke vlakken - wonen, inkomen, klimaat – waardoor velen in hun bestaanszekerheid worden geraakt. Vele voorzieningen zijn in de loop der jaren afgeschaald of zelfs helemaal verdwenen. Juist dan wordt de rol van de gemeentelijke overheid steeds groter”.

Dat, zegt wethouder Van Dijk, “brengt een bijzondere verantwoordelijkheid met zich mee. De verantwoordelijkheid voor een beleidsontwikkeling en -uitvoering die omgevingsbewust en burgergericht is. Voor 2024 en de jaren daarna is het zaak dat we als gemeente blijven anticiperen en innoveren. Maar dat moeten we altijd doen met oog voor de mens, voor onze inwoners, en voor iedereen die door ons werk wordt geraakt”.

Behandeling in gemeenteraad

De Programmabegroting 2024 wordt behandeld in de vergadering van de gemeenteraad van Brunssum op 7 november 2023.

De Programmabegroting 2024 is hier te raadplegen [pdf, 3 Mb].