Onderhouden en wijzigen van een rijksmonument
Als u een rijksmonument onderhoudt of wijzigt, krijgt u te maken met verschillende wetten en regels.
Meestal heeft u een omgevingsvergunning nodig. U heeft deze vergunning nodig voor grote werkzaamheden zoals een verbouwing, maar ook voor kleinere werkzaamheden zoals het schilderen van de voorkant van het gebouw. Ook bijgebouwen, planten op het erf en de tuin kunnen beschermd zijn. Sommige kleine werkzaamheden mag u zonder vergunning uitvoeren, dat noemen we 'vergunningsvrij bouwen'. In de omschrijving van het monument staat ook welke onderdelen van het monument niet onder de bescherming vallen.
Voor veel werkzaamheden heeft u een omgevingsvergunning nodig. Als u wilt bouwen, moet uw aanvraag ook passen bij de ‘redelijke eisen van welstand’. Dat betekent dat het gebouw er goed en netjes uit moet zien volgens de regels. Past uw bouwplan niet bij deze regels? Dan kan het zo zijn dat u geen vergunning krijgt.
De gemeente krijgt hulp van een Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit bij het beoordelen van het uiterlijk van gebouwen. Deze commissie kijkt naar de kwaliteit van de woon- en leefomgeving. Als er bijzondere gebouwen of plekken zijn met erfgoed of geschiedenis, kijkt de commissie of de plannen daar goed mee omgaan.
Als er iets verandert aan een rijksmonument of archeologisch monument, moet de gemeente soms advies vragen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De 'Wegwijzer advies omgevingsvergunning' laat stap voor stap zien wat daarbij nodig is.
Check of een vergunning nodig is
Weet u niet zeker of er voor uw werkzaamheden een vergunning nodig is? Controleer dan eerst of u hiervoor een vergunning nodig hebt en vraag deze, zo nodig, online aan via het Omgevingsloket.
Financiering rijksmonumenten
Eigenaren van rijksmonumenten kunnen vanuit de overheid gebruikmaken van speciale, handige regelingen voor monumenten. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Nationaal Restauratiefonds hebben samen een speciale site over de financiering voor monumenten.
Eigenaren kunnen ook subsidie van de overheid krijgen. Dat kan bijvoorbeeld voor een nieuwe bestemming van het gebouw, voor energiebesparing en voor maatregelen om het pand tegen wind en water te beschermen. Ook is er de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) voor rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Zoals een kerk, molen of fabriek. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling.
Vanuit Provincie Limburg zijn er twee nieuwe subisidieregelingen die geldig zijn t/m 15 december 2027.
Subsidie Monumenten 2024-2027 (Nadere subsidieregels Restauratie Monumenten 2024-2027)
Deze regeling is bedoeld voor het opknappen van monumenten die snel hersteld moeten worden. Het doel is dat de historische waarde blijft bestaan en dat het monument in de toekomst goed gebruikt kan worden. Soms gaat dit samen met het duurzamer maken van het gebouw. Ook is het belangrijk om het verhaal van het monument en de omgeving te vertellen.
De Kerkenregeling 2024-2027:
Deze regeling is bedoeld voor het opknappen en/of een nieuwe bestemming geven aan monumentale kerken. Dit kan samen gaan met het duurzamer maken of beter toegankelijk maken van de kerk. Ook is het belangrijk om het verhaal van de kerk en de omgeving te vertellen.