Participatie en Omgevingswet

In de Omgevingswet is het belangrijk dat mensen kunnen meedenken en meedoen. Dat noemen we participatie. Zo kunnen inwoners, bedrijven en organisaties invloed hebben op plannen voor hun leefomgeving.

Door op tijd met elkaar in gesprek te gaan komen verschillende ideeën, kennis en creativiteit bij elkaar. Zo maken we samen betere keuzes voor onze leefomgeving.

Waar begint u met uw plan en hoe deelt u dit met anderen?

Stel, u heeft een plan. U wilt bijvoorbeeld een nieuwe garage bij uw huis plaatsen, uw woning vergroten of zelfs een hele nieuwe woning bouwen. Of misschien heeft u voor uw werk een groter plan, zoals het bouwen van een appartementencomplex met zorgfunctie. Het is belangrijk dat u buurtgenoten laat weten wat u van plan bent, soms is dit zelfs verplicht. Een plan kan groot of klein zijn. Hoeveel mensen u erbij betrekt, hangt af van hoe groot het plan is. Bij elk plan kunnen dus andere mensen of organisaties meedoen.

Hieronder geven we u een participatiehandreiking. Een participatiehandreiking is een soort hulpmiddel of gids die uitlegt hoe u mensen kunt laten meedenken en meedoen bij plannen voor hun omgeving. Ook kunt u gebruikmaken van de checklist die bij deze handreiking hoort.

Participatiehandreiking

Wie gaat iets van mijn plan merken?

Bij ieder plan is het belangrijk om te checken: wie gaat hier iets van merken en wie heb ik nodig bij het uitvoeren van dit plan? Bouwt u een nieuwe garage? Dat kan bijvoorbeeld effect hebben op de buren naast u. Denk aan geluid tijdens de bouw of aan schaduw in hun tuin. En u heeft daarnaast misschien ook de gemeente nodig voor een vergunning.

Bespreek uw plan

Nadat het duidelijk is wie er iets van uw plan gaat merken, is het verstandig om hierover met hen in gesprek te gaan. Zo komt u erachter wat zij ervan vinden. Bovendien kunt u dan ook nog aanpassingen doen als zij opmerkingen hebben. Hierdoor wordt het plan beter en heeft u veel minder kans op klachten of bezwaren achteraf. Dat is voor iedereen fijn: uw buren voelen zich gehoord en u kunt verder met uw plan.

Deze handreiking gaat over grote en kleine plannen op verschillende gebieden. Het gaat van het plaatsen van een dakkapel tot en met het bouwen van een appartementencomplex. De gemeente Brunssum werkt zelf ook met deze handreiking.

Mensen betrekken bij uw plan of idee, met andere woorden: participatie

Wanneer u mensen betrekt bij uw plan of uw plannen deelt met buurtgenoten, dan noemen wij dat participatie. Anderen ‘participeren’ dan namelijk in het proces om het plan uit te werken. Participatie kan verschillende vormen hebben:

• mensen laten weten dat u een plan heeft;
• mensen laten meedenken over uw plan;
• mensen laten meewerken aan uw plan;
• mensen laten meebeslissen over uw plan.

Welke vorm van participatie u kiest, hangt af van hoe groot uw plan is en wie er iets van gaat merken. Gaat u een oprit vervangen, dan kan dit voldoende zijn om dit alleen te laten weten aan uw buren. Heeft u een groter plan, zoals het organiseren van een buurtfeest? Dan is het handig om de buren te laten meebeslissen over waar, wanneer en hoe. Bij het voorbeeld van een appartementencomplex met zorgfunctie zijn er waarschijnlijk nog veel meer mensen die hierover hun mening willen geven. Ook de gemeente Brunssum wil de mening van anderen over een plan graag weten. De meningen van inwoners maken een plan vaak beter. Inwoners weten vaak goed wat er speelt in hun buurt. Ze kunnen helpen om plannen beter te maken. Als mensen meedenken, begrijpen ze de keuzes in het plan ook beter.

Is participatie altijd verplicht bij plannen van inwoners?

In Brunssum is het belangrijk om buren of andere mensen die iets met uw plan te maken hebben, te laten meedenken. Dit noemen we participatie. Ook als het niet verplicht is, is het vaak slim om dit te doen. Het zorgt namelijk voor betere plannen.

De gemeente kijkt bij het beoordelen van een plan ook naar of u mensen hebt laten meedenken. U mag zelf kiezen hoe u dat doet. Er is een handige checklist die u daarbij kan helpen.

In sommige gevallen is participatie wél verplicht. Dat staat in de regels van de gemeente. Dit geldt bijvoorbeeld als uw plan niet past binnen het omgevingsplan (dat heette vroeger bestemmingsplan).

Soms heeft u een vergunning nodig

Om te bepalen of u voor uw plan een vergunning nodig heeft, kunt u terecht bij de gemeente Brunssum. Vanaf 1 januari 2024 kunt u hiervoor ook een vergunningcheck doen via het Omgevingsloket. Heeft u inderdaad een vergunning nodig? Dan kunt u bij het aanvragen van de vergunning opschrijven of u andere buurtgenoten hierbij betrokken hebt. Wat waren de reacties en wat heeft u daarmee gedaan? Tijdens de vergunningverlening is dit voor de gemeente Brunssum belangrijk om te weten.

Krijgt u altijd een vergunning als u met buurtgenoten gesproken heeft over uw plan?

Nee, het is niet zo dat u dan altijd de vergunning krijgt. Dat hangt ook van andere eisen af die verbonden zijn aan de vergunningverlening. Bij het bouwen is dat bijvoorbeeld het Omgevingsplan (voorheen het bestemmingsplan). Goede participatie helpt zeker, maar het zegt niet 100% zeker dat u een vergunning krijgt. Bovendien blijven de officiële inspraakprocedures en de mogelijkheid van bezwaar en beroep gewoon bestaan.

Hoe organiseert u dit alles?

De gemeente heeft een checklist gemaakt. Er staan allerlei punten in die belangrijk zijn om over na te denken. U kunt de checklist gebruiken om de participatie rondom uw plan te regelen.
De checklist is niet bedoeld als een verplicht stappenplan. U kunt zelf bepalen hoe u de onderdelen gebruikt.

Vragen over deze pagina?

Of heeft u niet gevonden wat u zocht? Neem dan gerust contact op met gemeente.