4. Openbare orde en veiligheid
Inleiding
Veiligheid staat hoog op de agenda van de gemeente. Een samenleving waar mensen zich structureel onveilig voelen, wordt een onthechte samenleving. Investeren in een mooi en fijn Brunssum begint daarom met investeren in veiligheid.
Hieronder worden cijfers gegeven over de veiligheid in Brunssum in 2015. Het gaat om politiecijfers (objectieve veiligheidscijfers), cijfers uit de Buurtmonitor Parkstad Limburg (subjectieve veiligheidsbeleving), cijfers van het Meldpunt Overlast, en tenslotte cijfers van de afdeling Veiligheid, Toezicht & Handhaving.
Veiligheidscijfers politie 2015
| Soort incident | 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Diefstal / inbraak woning | 154 | 174 | 201 | 203 | 195 | 172 |
| Winkeldiefstal | 56 | 43 | 57 | 62 | 69 | 42 |
| Diefstal (brom)fietsen | 193 | 160 | 117 | 204 | 239 | 193 |
| Zakkenrollerij | 19 | 27 | 28 | 33 | 43 | 48 |
| Vernieling | 239 | 313 | 322 | 286 | 355 | 425 |
| Drugs- en drankoverlast | 34 | 38 | 34 | 35 | 46 | 56 |
| Burengerucht / relatieproblemen | 135 | 103 | 90 | 91 | 142 | 136 |
Uit deze cijfers blijkt dat in 2015 diefstal/inbraak woning sterk is gedaald, met 11,5 procent ten opzichte van het voorgaande jaar. Ook vernielingen nam sterk af, met 23 procent. Burengerucht/relatieproblemen steeg vorig jaar fors, met 31 procent vergeleken met 2014. Ook het aantal winkeldiefstallen steeg (met 30 procent), en kwam in 2015 weer te liggen op de niveaus van eerdere jaren (2012-2013).
Veiligheidscijfers inwoners
Sinds 2001 vindt er een Burgeronderzoek plaats in Parkstad Limburg, inclusief Brunssum. De deelnemers aan dit tweejaarlijkse onderzoek mogen zich uitspreken over een groot aantal aspecten die te maken hebben met de directe woon- en leefomgeving: leefbaarheid, wonen, milieu, verkeer, beheer en onderhoud van de openbare ruimte – en veiligheid.
Het meest recente onderzoek vond plaats in 2015. Hieronder de cijfers van het aandeel inwoners (in procenten) dat zich wel eens onveilig voelt in de eigen buurt.
| Onveiligheidsgevoelens eigen buurt | 2015 | 2013 | 2011 | 2009 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|
| 38% | 29% | 33% | 34% | 32% |
Aandeel inwoners (in procenten) dat de afgelopen 12 maanden slachtoffer is geweest van diefstal uit woning of poging tot inbraak in woning.
| Slachtoffer woninginbraak | 2015 | 2013 | 2011 | 2009 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|
| 8% | 6% | 8% | 11% | 8% |
Aandeel inwoners (in procenten) dat de afgelopen 12 maanden slachtoffer is geweest van fietsdiefstal.
| Slachtoffer fietsdiefstal | 2015 | 2013 | 2011 | 2009 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|
| 5% | 4% | 5% | 5% | 4% |
Aandeel inwoners (in procenten) dat de afgelopen 12 maanden persoonlijk slachtoffer is geweest van beroving met geweld, bedreiging met lichamelijk geweld en/of mishandeling.
| Slachtoffer geweldsdelict | 2015 | 2013 | 2011 | 2009 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|
| 3% | 4% | 3% | 5% | 3% |
Aandeel inwoners (in procenten) dat drugsoverlast in de eigen buurt ervaart.
| Drugsoverlast | 2015 | 2013 | 2011 | 2009 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|
| 4% | 6% | 4% | 4% | 8% |
Aandeel inwoners (in procenten) dat jongerenoverlast in de eigen buurt ervaart.
| Jongerenoverlast | 2015 | 2013 | 2011 | 2009 | 2007 |
|---|---|---|---|---|---|
| 10% | 9% | 11% | 12% | 14% |
Meldingen openbare ruimte 2015
Via het Meldpunt Overlast kunnen inwoners klachten en vragen kenbaar maken over terreinen waar de gemeente zorg draagt voor onderhoud en bestrijding, zoals wegen en plantsoenen, ongedierte, openbare verlichting, verkeer, overlast en veiligheid, stank- en geluidsoverlast, kapotte speeltoestellen, en hondenpoep.
In 2015 kwamen bij de gemeente 3.263 meldingen binnen over de openbare ruimte. Dat is een lichte daling ten opzichte van het jaar 2014, toen er sprake was van 3.534 meldingen. Sinds het Meldpunt in gebruik werd genomen, in 2008, is er sprake van een gestage toename van het aantal meldingen, tot 2011. Sindsdien is het aantal meldingen stabiel, zo rond de 3.300 meldingen per jaar.
Onderstaand een overzicht van de ontwikkeling in aantal meldingen over de afgelopen jaren.
| 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Aantal meldingen | 3.263 | 3.534 | 3.498 | 3.232 | 3.315 |
In 2015 kwamen de meeste meldingen binnen via internet. Dit aantal, 1.872, is 57 procent van het totale aantal meldingen. Het aantal meldingen via telefoon bedroeg 1.087, oftewel 33 procent.
Het streven van de gemeente is gericht op het zoveel mogelijk kanaliseren van de meldingen via de gemeentelijke website. Procentueel stijgt het aantal meldingen via deze weg de laatste jaren ook. In 2015 was zelfs sprake van een zeer sterke stijging. In 2014 bedroeg het aantal meldingen via internet nog maar 1.215. Via de telefoon kwam toen nog het merendeel van de meldingen binnen, namelijk 1.940 meldingen.
De meeste meldingen (872) kwamen binnen uit de wijk Centrum. De wijk Zuid liet het laagste cijfer zien (335). Verdeeld over de wijken zijn dit de aantallen meldingen:
| Centrum | Noord | West | Oost | Zuid | |
|---|---|---|---|---|---|
| Aantal meldingen | 872 | 677 | 842 | 537 | 335 |
Onderstaand een overzicht van de meest voorkomende meldingen in 2015:
| Hoofdcategorie | Aantal meldingen |
|---|---|
| Verkeer en wegen | 623 |
| Groen | 526 |
| Openbare verlichting | 478 |
| Afval | 426 |
| Overlast / ergernis | 360 |
| Straatmeubilair | 199 |
| Wateroverlast / riool | 120 |
| Ongedierte | 96 |
| Aanleg glasvezel | 95 |
| Geluidsoverlast | 82 |
| Bouwen en slopen | 77 |
| Gemeentelijke voorzieningen | 70 |
| Civiele techniek | 50 |
| Milieu | 33 |
| Overig | 16 |
| Buitenring Parkstad Limburg | 12 |
Gemeentelijke handhaving 2015
De gemeente Brunssum streeft naar een leefbare, duurzame en veilige leef-, woon- en werkomgeving. Binnen de gemeente is de afdeling Veiligheid, Toezicht & Handhaving (VTH) actief. Deze afdeling ziet toe op de naleving van regels door bedrijven en particulieren op het gebied van milieu, bouwen, ruimtelijke ordening en brandveiligheid. Ook controleren ze op een correct gebruik van de openbare ruimte. Daar waar nodig, wordt handhavend opgetreden (zowel bestuursrechtelijk als strafrechtelijk).
Inspecties bouwregelgeving
De gemeente is belast met het toezicht op naleving van bouwregelgeving. Dit toezicht vindt bijvoorbeeld plaats tijdens bouwwerkzaamheden, bij sloop, asbestverwijdering, bij klachten of ter controle van de brandveiligheid. Ook het toezicht op regels uit bestemmingsplannen valt hieronder.
Overzicht totaal aantal bouw- en sloopinspecties per jaar:
| 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Inspecties bouwregelgeving | 1.000 | 1.200 | 1.200 | 1.110 | 985 |
Toelichting op het cijfer over 2015:
- Het totaal aantal controles bij grote bouwprojecten is verminderd. Met name de overtredingen worden vastgelegd.
- In 2015 vonden minder controles plaats dan voorgaande jaren doordat per april 2015 het aantal toezichthouders bouwen werd teruggebracht van 3 naar 2.
- De verslaglegging is verminderd en vereenvoudigd door digitalisering.
- Prioritering toezicht is gewijzigd vanwege toename van asbestverwijdering en –sloop, als gevolg van groeiende bewustwording bij burgers en bedrijven van asbestproblematiek.
Inspecties milieuregelgeving
In 2015 zijn ongeveer 10 milieucontroles bij de ‘zwaardere’ milieu- gerelateerde bedrijven uitgevoerd. Dat gebeurt door de Regionale Uitvoerings Dienst Zuid-Limburg (RUDZL). De uiteindelijke bevoegdheid tot het nemen van bestuurlijke maatregelen ligt echter nog steeds bij de gemeente.
De gemeente zelf heeft bijna 100 bedrijven regulier gecontroleerd. Hiervan vonden 15 controles plaats samen met de brandweer, de zogenaamde integrale controles. In een aantal gevallen vonden hercontroles plaats. In geen geval is sprake geweest van bestuursrechtelijk of strafrechtelijk optreden.
In 2015 zijn bij de reguliere en integrale milieucontroles, uitgevoerd door de gemeente en de RUDZL, géén vermeldenswaardige bijzonderheden geconstateerd. Ook zijn er geen milieu-calamiteiten bij bedrijven bekend.
Controles openbare ruimte
De Buitengewone Opsporingsambtenaren (BOA’s) en toezichthouders (stadswachten) houden toezicht op een correct gebruik van de openbare ruimte.
Dit toezicht richt zich op het tegengaan van verloedering (hondenpoep, zwerfafval en dumpingen, graffiti) en verkeersoverlast (promenade, in de wijken en bij scholen).
De Buitengewone Opsporingsambtenaren deelden in 2015 in totaal 277 processen verbaal uit. Hieronder de verdeling per soort overtreding:
| Overtreding | Aantal processen verbaal in 2015 | Aantal processen verbaal in 2014 | Aantal processen verbaal in 2013 | Aantal processen verbaal in 2012 | Aantal processen verbaal in 2011 |
|---|---|---|---|---|---|
| Blauwe Zone (parkeren) | 110 | 162 | 446 | 778 | 300 |
| Overige verkeersovertredingen | 132 | 220 | 83 | 121 | 600 |
| Controle voetgangersgebied (Promenade) | 29 | 26 | 53 | 15 | 24 |
| Hondenoverlast | 6 | 31 | 14 | 20 | 20 |
| Totaal | 277 | 439 | 596 | 934 | 950 |
Het aantal uitgebreidere milieu processen-verbaal bedroeg 2. In 2014 en 2013 waren dat er 6, in 2012 ging het ook om 2 uitgebreidere milieu processen-verbaal.
Het aantal processen verbaal is in 2015 verder gedaald. Dit heeft een aantal oorzaken:
- Het aantal BOA’s is per 1 mei 2014 teruggebracht van 3 naar 2. Dat heeft een blijvend effect op de inzet, ook in 2015.
- Er heeft een verschuiving plaatsgevonden van repressief naar preventief optreden. BOA’s en stadswachten zijn nadrukkelijk ingezet op leefbaarheidsaspecten in de wijk. Hier is een preventieve werking van uitgegaan.
- Door de aanleg van extra parkeerplaatsen buiten de blauwe zone is de parkeerdruk op bepaalde probleemlocaties afgenomen. Verder is het Lindeplein (blauwe zone) een groot deel van 2015 (deels) buiten gebruik geweest door een grootschalige herinrichting.
- Stadswachten vervullen steeds vaker een preventieve rol, met name bij verkeersovertredingen en hondenoverlast:
- Bij het ziekenhuis aan de Kochstraat is overlast door parkeren aanzienlijk afgenomen als gevolg van het inkrimpen van de ziekenhuisfunctie met het oog op de verhuizing naar het Zorgplein. Dat heeft geleid tot minder verkeersovertredingen. Verder is de parkeeroverlast bij scholen en op invalideparkeerplaatsen ook afgenomen door een verbeterd naleefgedrag.
- De afname van processen verbaal bij hondenoverlast is het gevolg van een nieuw beleid: overtreders krijgen de kans een overtreding ongedaan te maken (door uitwerpselen alsnog op te ruimen).
Afvaldumping
Bij de afvalclusters wordt relatief veel afval buiten de (papier)container achtergelaten, verpakt in bijvoorbeeld dozen of tasjes. Dat is echter niet toegestaan. Wordt afval buiten de containers aangetroffen, dan zorgt de gemeente voor directe verwijdering. De kosten daarvan worden op de overtreder verhaald.
| 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | |
|---|---|---|---|---|---|
| Aanschrijvingen afvaldumping | 36 | 67 | 93 | 98 | 78 |
Sinds 2010, toen er nog in 121 gevallen de kosten op de overtreder werden verhaald, is er sprake van een dalende tendens.
Deze tendens is het gevolg van een betere bewustwording bij de burgers omtrent de regels voor het aanbieden van afval bij de clusters. Ook heeft Rd4 in 2015 de frequentie van het ledigen van bakken verhoogd en tevens extra bakken geplaatst.
Geschat wordt dat sinds 2010 het aantal afvaldumpingen bij de clusters met driekwart is gedaald.