Onderhouden en wijzigen van een rijksmonument

Bij het onderhouden en restaureren van uw rijksmonument krijgt u te maken met verschillende wetten en regels.

Meestal heeft u een omgevingsvergunning nodig. U heeft deze vergunning nodig voor grote werkzaamheden zoals een verbouwing, maar ook voor bijvoorbeeld het schilderen van de gevel. Ook bijgebouwen, erfbeplanting en tuinaanleg kunnen zijn beschermd. Sommige kleine werkzaamheden mag u zonder vergunning uitvoeren, dat noemen we vergunningsvrij bouwen. In de omschrijving van het monument staat welke onderdelen van het monument eventueel zijn uitgesloten van bescherming.

Voor veel werkzaamheden heeft u een omgevingsvergunning nodig. Een aanvraag omgevingsvergunning voor bouwen moet onder andere voldoen aan de redelijke eisen van welstand. Dit zijn voorschriften waaraan het uiterlijk van bouwwerken moet voldoen. Voldoet uw bouwplan niet aan deze voorschriften, dan kan de omgevingsvergunning u worden geweigerd. 

Bij het beoordelen van het uiterlijk, wordt de gemeente geadviseerd door een Adviescommissie Ruimtelijke Kwaliteit (commissie). Deze commissie adviseert de gemeente over de integrale kwaliteit van de woon- en leefomgeving. Als er sprake is van erfgoed en cultuurhistorische waarden beoordeelt de commissie of de plannen deze waarden respecteren.

Bij bepaalde ingrepen aan een (archeologisch) rijksmonument is de gemeente bovendien verplicht om advies te vragen aan de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. De 'Wegwijzer advies omgevingsvergunning' laat stap voor stap zien wat daarbij nodig is. 

Check of een vergunning nodig is

Weet u niet zeker of er voor uw werkzaamheden een vergunning nodig is? Controleer dan eerst of u hiervoor een vergunning nodig hebt en vraag deze, zo nodig, online aan via het Omgevingsloket.

Financiering rijksmonumenten

Voor eigenaren van rijksmonumenten zijn vanuit het rijk speciale gunstige regelingen voor monumenten. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en het Nationaal Restauratiefonds hebben samen een speciale site over de financiering voor monumenten

Eigenaren kunnen ook rijkssubsidie aanvragen voor herbestemmingsmogelijkheden van een pand, verduurzaming en wind- en waterdichtmaatregelen. Ook is er de Subsidieregeling instandhouding monumenten (Sim) voor rijksmonumenten die geen woonhuis zijn. Zoals een kerk, molen of fabriek. Ook groene en archeologische monumenten vallen onder deze subsidieregeling.